top of page

Καλές πρακτικές για την εισαγωγή  Αγγλικών στην  προσχολική ηλικία.  Φαντάζει  όμορφο.  Πως το κάνουμε;

​

Ασπαζόμαστε την άποψη ότι ξεκινάμε νωρίς, πάμε αργά και δεν σταματάμε. Δημιουργούμε ένα περιβάλλον
πλούσιο σε ακούσματα, εικόνες και δράση στην ξένη γλώσσα και θυμόμαστε ότι αυτή η απασχόληση  δεν είναι τίποτε άλλο  από ένα εναλλακτικό, συμμετοχικό παιχνίδι. Με λίγη  καθοδήγηση και αρκετή αποφασιστικότητα  θα μάθουμε να  εντάξουμε στην καθημερινή μας  ρουτίνα αγγλικές λέξεις, δραματοποίηση και παιχνίδια ρόλων στα Αγγλικά. Χρησιμοποιούμε αντικείμενα, εικόνες, μιμήσεις, παιγνίδια, κίνηση, μουσική και επανάληψη ώστε η γνώση να περάσει σαν μνημονική αναπαράσταση και να γίνει βιωματική εγγραφή των εννοιών. Θυμόμαστε ότι όσο περισσότερες αισθήσεις μπλέκουμε στη μάθηση τόσο πιο αποτελεσματικοί θα είμαστε. Το παιδί  λόγου χάρη για να μάθει να μετρά  χρησιμοποιεί τα δάκτυλά του και  άρα εμπλέκει τις αισθήσεις του. Για να αντιληφθεί τα σχήματα, χρειάζεται να τα ζωγραφίσει.    

​

Παρακολουθούμε εργαστήρια που μας καθοδηγούν στο  πώς να χειριστούμε το υλικό και πώς να εισάγουμε απλές, δημιουργικές, βιωματικές και αισθητηριακές δραστηριότητες στην καθημερινότητά μας. Μαθαίνουμε  πώς να συνδέσουμε τη μάθησή του παιδιού με καθημερινές ενέργειες.  Αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα, τις δυνατότητες και τις ανησυχίες του παιδιού μας, ανιχνεύουμε τον μαθησιακό του τύπο, τις προτιμήσεις του και δεν επιβάλουμε το δικό μας τρόπο στη δική του μάθηση.  Εκπαιδευόμαστε στο πώς να κάνουμε απλές, εύκολες και ρεαλιστικές δραστηριότητες τις οποίες εντάσσουμε στη καθημερινή μας ρουτίνα και  καλλιεργούμε  αίσθημα τάξης που το παιδί θα εφαρμόσει στη μετέπειτα ζωή του. Δίνουμε μια διάσταση πραγματικότητας, απλότητας, ευκολίας και γνωρίζουμε ότι αυτό το πόνημα θα διαρκέσει για πολύ καιρό και υιοθετούμε αυτό που αποδίδει καλύτερα για εμάς.  

​

Βίντεο 

Όλοι γνωρίζουμε ότι το βίντεο/φιλμ  αυτόματα «ξεκλειδώνει» την ηλεκτρονική εικόνα. Όπως στα βιβλία παραμυθιών, στα βίντεο κλιπ διαδραματίζονται ιστορίες με  ζωντανό και παραστατικό τρόπο χάρη στον ήχο και την κίνηση που διαθέτουν. Οι σύνδεσμοι που βρίσκονται στην περιοχή του Baby Steps in English μας παραπέμπουν σε γνωστές ή άγνωστες ιστορίες.  Στόχος μας είναι το παιδί  να μάθει  λέξεις, να  ονομάσει περισσότερα αντικείμενα  και να εκφράσει συναισθήματα. Ο συνδυασμός εικόνας και ήχου καλλιεργεί την ανάπτυξη της γλώσσας  και της δεξιότητας της ακρόασης, αρκεί να υπάρχει συστηματική επανάληψη. Με το βίντεο μπορούμε να κάνουμε παύση, να ξαναδούμε μια προηγούμενη σκηνή, να αφαιρέσουμε τον ήχο για να πούμε εμείς και το παιδί χαρακτηριστικές φράσεις και να αρχίσουμε κουβεντούλα που θα βοηθήσει την γλωσσική ανάπτυξη  και φαντασία του παιδιού.  

​

Ανάγνωση παραμυθιών.

Θα ήταν ιδανικό αυτό που παρακολουθήσαμε στα Αγγλικά να το διαβάζαμε στα μικρά μας παιδιά. Βρίσκουμε

το  παραμύθι-βιβλίο που αναφέρεται στην ιστορία που παρακολουθήσαμε. Τα παραμύθια έχουν εικόνες που διευκολύνουν το παιδί να καταλάβει την ιστορία. Διαβάζουμε τις  ιστορίες στα Αγγλικά πολλές φορές και με εκφραστικό τρόπο και χιούμορ όπου χρειάζεται. Το μικρό παιδί αναγνωρίζει αρχικά και έπειτα  κατανοεί τους  ήχους των  Αγγλικών. Αφήνουμε το παιδί να ξεφυλλίσει το βιβλίο όσες φορές θέλει.  Αναφερόμαστε στο όνομα του ήρωα και στους  αγαπημένους χαρακτήρες, επαναλαμβάνουμε  χαρακτηριστικές  φράσεις και ζητάμε από το παιδί μας να μας μιμηθεί. Σχολιάζουμε τις εικόνες της ιστορίας,  κεντρίζουμε το ενδιαφέρον και τη φαντασία των παιδιών για την πλοκή της ιστορίας,  ενεργοποιούμε τη μνήμη τους και εμπλουτίζουμε  το λεξιλόγιό τους. Παίζουμε  με τη φωνή μας και καθώς διαβάζουμε  δείχνουμε τις λέξεις. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί κατανοεί τη φορά της γραφής, από αριστερά στα δεξιά.  

​

Ρίμες  

Οι λεξούλες, οι ρίμες και τα ποιηματάκια είναι ιδανικός τρόπος να ξεκινήσουμε τη μαθησιακή διαδικασία των Αγγλικών του παιδιού μας. Η παραδοσιακή ρήμα «το φεγγάρι είναι στρογγυλό» το αποδίδουμε ζωγραφίζοντας ένα κύκλο στο πρόσωπο του παιδιού μας και λέμε τη ρίμα αγγίζοντας απαλά τα μάτια, τη μύτη, το στόμα του παιδιού.     «The moon is round. As round can be. Two eyes. A nose and a mouth like me».  

​

Ηλεκτρονικές κάρτες.   

Οι ηλεκτρονικές κάρτες απεικονίζουν αντικείμενα, πρόσωπα κ.τ.λ με φωνητική αποτύπωση αυτού που αναπαριστούν. Τις βλέπουμε και τις  ακούμε πολλαπλά διότι το επαναλαμβανόμενο άκουσμα  βοηθά την απομνημόνευση και την σωστή  προφορά. Συμμετέχουμε  και ακούμε το παιδί σιγά σιγά να ψελλίζει τη λέξη ή φράση που θέλουμε να επαναλάβει.  

 

Εικονογραφημένες κάρτες.  Flashcards. 

Εφοδιάζουμε την γωνιά των αγγλικών που θα δημιουργήσουμε με  χρωματιστές εικονογραφημένες κάρτες  με ξενόγλωσσες λέξεις που αναπαριστούν  ζώα, αντικείμενα  κ.τ.λ  και αφήνουμε το παιδί μας  να παίζει με αυτές.  Κάθε φορά που πιάνει μια κάρτα λέμε ή κάνουμε αυτό που η κάρτα αναπαριστά.  Αν λοιπόν η κάρτα δείχνει ένα αμάξι λέμε  «car»  και αν η κάρτα αναπαριστά ένα παπάκι λέμε  «duck» και κάνουμε τον ήχο που κάνει το παπάκι και ενθαρρύνουμε το παιδί μας να μας μιμηθεί. Παράλληλα παίζουμε  παιχνίδια  μνήμης με τις κάρτες. 

​

Τραγούδια 

Με κέφι φτιάχνουμε λίστα με τα παιδικά  τραγούδια που μας αρέσουν, είναι  εύκολα στην απομνημόνευση τους  και ομοιοκαταληκτούν. Τα κατεβάζουμε ή  τα τραγουδάμε  καθώς  παίζουμε ή ασχολούμαστε στο  σπίτι. Χαμηλώνουμε τον ήχο σε ορισμένα σημεία και ζητάμε από το παιδί μας να συμπληρώσει τον στίχο. Το μικρό μας γοητεύεται  και συμμετέχει συμπληρώνοντας τους στίχους εμπλέκουν κίνηση και διασκεδάζουν.  

​

Γωνιά Αγγλικών 

Δημιουργούμε τη «Γωνιά των Αγγλικών» και εκεί κρατάμε βιβλιαράκια, παιχνίδια, αντικείμενα, εικόνες, υλικά που μας βοηθούν να δημιουργούμε βιωματικές εμπειρίες. Εμπλουτίζουμε και  ανανεώνουμε «τη γωνιά μας» και τροφοδοτούμε με νέες εμπειρίες και γνώση. Καθόμαστε λοιπόν στο χαλί και καταπιανόμαστε με τα υλικά μας. 

​

Δραματοποίηση.

Δίνουμε ζωή στις λέξεις αντικατοπτρίζοντας  αυτό που σημαίνουν. Όταν για παράδειγμα δραματοποιήσουμε το «I wiggle my fingers, I wiggle my nose, I wiggle my tummy, I wiggle my toes. Now no more wiggles are left in me and I can be still, as still as can be» κινούμε τα δάκτυλα, τη μύτη, την κοιλίτσα και τα δάκτυλα των ποδιών μας.  Πηδάμε ή

προσποιούμαστε ότι τρώμε ή τραγουδάμε αν πρόκειται για  λέξεις όπως jump, eat ή sing.  Χρησιμοποιούμε δηλαδή έξω-γλωσσικά στοιχεία όπως κινήσεις χεριών, εκφράσεις προσώπου, επιτονισμό.  Αυτό βοηθά το παιδί να αναπτύξει  τη δημιουργικότητά του, τη φαντασία του και την ικανότητα συγκέντρωσής του.  Παίζουμε  αυτό που είδαμε με δακτυλό-κουκλες ή  φοράμε γάντια που μας δίνουν ρόλους  και γιατί όχι στήνουμε ένα  σκετς. Αυτά είναι αναγκαία γιατί «Η κίνηση ενσωματώνεται για την εσωτερίκευση της έννοιας λέξεων. Έτσι  τα παιδιά εσωτερικεύουν τα πάντα ταυτόχρονα, χωρίς καμία ανάλυση, με τον ίδιο τρόπο που μαθαίνουν την πρώτη τους γλώσσα» (Asher, 2007).  

  

​Αφήγηση Ιστορίας  

Οι ιστορίες κρατούν το ενδιαφέρον λόγω πλοκής. Όταν αφηγούμαστε  μικρές ιστορίας στα Αγγλικά, το κάνουμε όσο πιο παραστατικά μπορούμε και συνδέουμε τις δραστηριότητες με πραγματικές καταστάσεις. Κατά την αφήγηση δίνουμε έμφαση στις λέξεις που σχηματίζουν ρίμες και επαναλαμβάνουμε τις λέξεις κλειδιά της ιστορίας.  Κάποιες φορές αφήνουμε κενά στην αφήγηση και ενθαρρύνουμε το παιδί  μας να  συμπληρώσει  με φράσεις ή λέξεις. Άλλες φορές ξεκινάμε τη φράση που αντιστοιχεί σε κάθε εικόνα κι ενθαρρύνουμε το παιδί να την συμπληρώσει  και άρα να  συμμετέχει στην αφήγηση. Αργότερα κάνουμε ερωτήσεις που αφορούν στους ήρωες ή τα βασικά γεγονότα της ιστορίας. Άλλες φορές πάλι αρχίζουμε τη διήγηση της ιστορίας  αλλά δίνουμε κάποια λανθασμένα στοιχεία  με στόχο να ενεργοποιήσουμε το μικρό να επέμβει και να μας διορθώσει. Όταν γίνει αυτό καταλαβαίνουμε ότι το παιδί έχει αντιληφθεί πλήρως την ιστορία και συμμετέχει. 

​

Ηχογράφηση

Αν μπορούμε ηχογραφούμε το παιδί που μιλάει ή τραγουδάει στα Αγγλικά και μετά  ακούμε μαζί το ηχογραφημένο υλικό. Το παιδί απλά λατρεύει να ακούει τον εαυτό του. 

​

Παιχνίδια. 

Τα παιχνίδια μεταφέρουν τα παιδιά σε μια άλλη πραγματικότητα. Ακόμα και οι αγγαρείες των παιδιών όπως το συμμάζεμα μπορεί να μετατραπεί σε παιχνίδι διαγωνισμού στα Αγγλικά.  Βάζουμε  χρονικό όριο πέντε λεπτών και στοιχηματίζουμε ποιος θα συμμαζέψει το δωμάτιό του πρώτος. Άλλοτε  μετράμε μέχρι το 10 για το ποιος θα βάλει τα παπούτσια πιο γρήγορα στη θέση τους. Έτσι  και δίνουμε οδηγίες σε απλά αγγλικά και βάζουμε τα παιδιά στη διαδικασία που θέλουμε “Shoes. We have a few minutes. Let’s go: one, two three, four etc”. “Tidy the toys. Jeans, you go in the cupboard please, and you books go on the desk” 

​

Μπορεί τα παιχνίδια να αφορούν καλλιτεχνικές δραστηριότητες και παιχνίδια ζωγραφικής αρκεί να τα περιγράφουμε χρησιμοποιώντας την ξένη γλώσσα.  «Let’s paint this picture. I need  blue colour. Give me blue colour. Good. I need to  put in some red. Nice. Now I need to put in the colour green. Give me green please»

 

Καθόμαστε στο πάτωμα και παίζουμε Lego και ζητάμε το ένα ή το άλλο χρώμα, «the yellow, big piece. Thank you. Give me the small piece and the window. Now I need more bricks. Thank you. Good child. You help a lot. Now I need the door. More bricks please to  build a wall . Is the house ready?”

 

Και φυσικά παίζουμε παιχνίδια όπως «I spy with my little eye» ή ακουστικά παιχνίδια όπως το «Simon says». Επίσης παίζουμε το  κυνήγι του θησαυρού, το φανταστικό  πάρκο, τον ζωολογικό κήπο, το ιατρείο, το βιβλιοπωλείο, το καφέ, το τοπικό μαγαζί, το πικ νικ του αρκουδιού, το μάθημα για τη φύση. Παίζουμε το μαγικό

κουτί  και μαντεύουμε τι έχει μέσα.  Βάζουμε σε μια τσάντα ένα φρούτο ή ένα παιχνίδι ή ένα αντικείμενο από τις ομάδες που δημιουργήσαμε στη γωνιά των Αγγλικών και ρωτάμε. What is there in the box? Is it a lemon? Is it a car? Αφήνουμε τα παιδιά να κάνουν ερωτήσεις. What colour is it? Is it big? Is it a fruit, is it soft? αποσπάστε ερωτήσεις και ιδέες. Αν αυτές οι εμπειρίες είναι ζωντανές και απολαυστικές τα παιδιά πάντα θα θέλουν να παίξουν το παιχνίδι των Αγγλικών. 

 

Παιχνίδια μνήμης. 

Ενθαρρύνουμε την ανάκληση λεπτομερειών από μνήμης μέσα από εικόνες, χειρονομίες, παντομίμα, εκφράσεις προσώπου κλπ. Ακούμε το παιδί με προσοχή διότι συνήθως οι μεγάλοι ακούμε μόνο για αυτό που περιμένουμε να ακούσουμε (Wells  (1999) Hughes (1984). Χρησιμοποιούμε  μια μασκότ σαν μαθήτρια του παιδιού μας.  Το παιδί γίνεται δάσκαλος και μαθαίνει πράγματα στη μασκότ και έτσι χαρίζουμε θετική στάση και εμψυχώνουμε τα παιδιά ώστε να μαθαίνουν όλο και περισσότερο. 

 

Επινόηση ιστορίας. 

Ακόμα και αν τα αγγλικά μας είναι μετρίου επιπέδου δεν θα δυσκολευτούμε να επινοήσουμε μια ιστορία. Εξάλλου μιλάμε για απλές ιστορίες. Την ώρα που το παιδί μας φέρνει αντίρρηση στο να πλύνει τα δόντια του, να δέσει τα κορδόνια του, να ντυθεί, να προετοιμαστεί για μπάνιο κ.τ.λ. εφευρίσκουμε μια ιστορία.  Και αν αυτήν την ιστορία  την συνδέσουμε με αυτό που κάνει το παιδί του περνάμε τα μηνύματα που θέλουμε χωρίς να προκαλούμε την αντίδρασή του.  Οι ιστορίες μπορεί να ξεκινούν όπως «Once upon a time John…..» - και αν το παιδί μας ξέρει πράγματι έναν Γιαννάκη, θα προσέξει διπλά. Άλλος  ιδανικός τρόπος για να αποσπάσουμε την προσοχή του παιδιού και να το μεταφέρουμε σε άλλο κόσμο και να εκμηδενίσουμε την αντίστασή του είναι να σκαρφιστούμε μια ιστορία με πρωταγωνιστές μια καρέκλα που δεν καθόταν καλά, ένα πιάτο που του άρεσε να πλένεται, ένα πορτοκάλι που δεν ήθελε να γίνει χυμός ή ένα σαπούνι που δεν του άρεσε το νερό και να κάνουμε μια πλοκή που σίγουρα θα κάνει το παιδί μας να μάθει διασκεδάζοντας. 

 

Παιδικά προγράμματα 

Παρακολουθούμε μαζί παιδικά προγράμματα όπως τα Teletubbies, Octonauts (για να μάθουν για την θάλασσα και τον βυθό), Baby Einstein, Dora the explorer και τόσο άλλα. Τα παιδιά λατρεύουν τη ρουτίνα και τη ροή των καθημερινών γεγονότων που έχουν συνηθίσει και άρα φροντίζουμε να τα απασχολούμε  με συστηματικό τρόπο αλλά σταματάμε όταν  αυτό δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται άλλο.    

 
Είμαστε υπομονετικοί και  προετοιμασμένοι να απαντήσουμε  ατελείωτες ερωτήσεις είτε όταν βλέπουμε ένα φιλμ ή διαβάζουμε ένα βιβλίο. Μοιάζει σαν να παίζουμε  το παιχνίδι των ερωτήσεων μόνο που είναι κουραστικό  διότι οι ερωτήσεις φαίνονται να μην έχουν τέλος. ‘Όμως αυτή είναι μια απόφαση που πρέπει να πάρουμε όταν μεγαλώνουμε ένα παιδί που θέλουμε να  περιβάλλουμε με ακούσματα στα Αγγλικά. «Διαθέτουμε αρκετό χρόνο για να μπορέσει το παιδί να εσωτερικεύσει τις νοητικές παραστάσεις, να περάσει δηλαδή στο επόμενο στάδιο ανάπτυξης -αυτό των συγκεκριμένων λογικών πράξεων». (Μαριδάκη 1999: 13)   Και φυσικά μιλάμε πολύ στα παιδιά μας. «Η επίδραση της ομιλίας στα μικρά παιδιά είναι τόσο σημαντική που θα πρέπει να θεωρείται ισάξια με εκείνη της διατροφής» αναφέρει χαρακτηριστικά η ψυχολόγος δρ. Αν Φέρναλντ. Προφορικά ερεθίσματα «χτίζουν» αστραπιαία αντίληψη. «Ουσιαστικά είναι σαν να χτίζει κανείς έναν εγκέφαλο ο οποίος δημιουργεί έννοιες, εικόνες και σκέψεις οι οποίες έχουν παρέλθει αλλά και άλλες που πρόκειται να ακολουθήσουν» συνεχίζει η ψυχολόγος δρ. Αν Φέρναλντ. 

​

Παραπομπές  

bottom of page